29 Haziran 2012 Cuma

NABUCCO: Esarete Başkaldırış

Kimilerinin "yüzyılın en büyük sömürü projesi" dediği, kimilerinin ise giderek önemini yitirdiğini söylediği NABUCCO boru hattı, Rusya’dan yapılan sevkiyata alternatif olmak üzere ABD ve AB tarafından desteklenen, Hazar ile Kafkaslardaki doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşımak amacıyla 2009 yılında başlatılan bir projenin adı. Hani şu Şah denizinden başlayıp Türkmenistan, Kazakistan ve diğer Trans-Hazar kaynakları ile İran gazının, uzun vadede ise Irak ve Suriye üzerinden Mısır başta olmak üzere diğer çevre ülkelerin gazını Türkiye üzerinden Avrupa ülkelerine taşımayı planlayan projenin. Diğer yandan ise eserleri tüm dünyada en çok bestelenen ünlü İtalyan besteci Giuseppe Verdi'nin Avusturya'nın İtalya'yı işgali sırasında bestelediği, Yahudiler’in Babil’den sürgün edilmelerini konu alan ünlü operasının adıdır, Nabucco. Babil Krallığı’nın en ihtişamlı döneminde Kral II. Nabukadnezar zamanında, M.Ö. 586 yılında Kudüs’te ve Babil’de yaşanan ve tarihte “Babil Esareti” diye bilinen olay anlatılır, bu ünlü dört perdelik operada.
Nabucco operasının konusunun dayandığı II. Nabukadnezar yani Nabucco, bugünkü Irak topraklarında Asurlulara karşı isyan ettikten ve bu imparatorluğu yıktıktan sonra yeni bir yükseliş dönemine giren Babillilerin aynı adı taşıyan krallarının ikincisidir.  Yaptırdığı asma bahçeleri dünyanın yedi harikasından biri sayılan Nabucco dönemiyle  birlikte Babilliler Kudüs’e girmiş ve Yahudilerin kutsal kentini tamamen yakıp yıkıp, ardından da binlerce Yahudi'yi esir alarak Babil’e getirmişlerdir. İşte Yahudi tarihinin dönüm noktalarından biri olan "Babil Sürgünü, Yahudilerin yaşadığı bu süreçtir.
Verdi'nin Babil Sürgünüyle sonuçlanan olaylar zincirini anlatan ve Babil'in bu ünlü kralıyla aynı adı taşıyan  ünlü eserinde Yahudi kölelerin oluşturduğu "Esirler Korosu" tarafından seslendirilen "Özgürlük Özlemi" ilahisi de İbranilerin "Esarete Başkaldırısı"dır. Eski Ahit’te de Yahuda ve İsrail krallarının ve halklarının sadakatsizlik yüzünden tanrı tarafından bu şekilde cezalandırıldıkları anlatılır. Ve yine Eski Ahit'te Kudüs'ün intikamının Babil'den bir gün mutlaka alınacağı söylenir.
Geçiş hattı, jeostratejik önemi “Avrasya’ya egemen olan, dünyaya egemen olur” biçiminde özetlenen tarihi ipekyolu olan bu önemli enerji hattı projesine Yahudilerin bir anlamda vatan özlemini anlatan ve bestelendiği tarihte Avusturya işgali altındaki İtalyanların bağımsızlık özlemine tercüman olup İtalyan milli marşı olarak kabul edilmesi düşünülen Nabucco isminin verilmesi gerçekten enterasan. Doğrusu insan düşünmeden edemiyor: Acaba gerçekten denildiği gibi ortakların işbirliği anlaşmasını imzalamadan bir gün önce, 10 Ekim 2002 gecesi viyana'da Verdi'nin Nabucco operasını izlemesi ve sonraki gün projeye bu adı vermeyi kararlaştırması mı, projenin adının Nabucco olmasının nedeni?
Kim bilir, belki de gerçekten böylesine büyük bir rastlantıdır...